Uitleg "wat is Saté" incl drie fantastische recepten.

Saté is van oorsprong een Indonesisch en Maleisisch gerecht, 

bestaande uit drie of

meer 

stukjes geroosterd vlees op een dunne houten spies, meestal van bamboe. De Indonesische naam ervoor is sate (soms ook sateh of satai). In Maleisië en Singapore komt men het vaak tegen als satay.

Saté wordt in Indonesië en Maleisië meestal gegeten met witte rijst (nasi putih) of met blokjes kleefrijst (lontong), ketupat (of kupat, rijst gestoomd in klapperblad), komkommer, rauwe ui of "atjar ketimoen" (een atjar met komkommer). Over de saté wordt ook een saus gegoten, die echter niet echt lijkt op de pindasaus die men in Nederland gewend is. Sauzen voor saté kunnen, naast de bekende pindasaus, ook gebaseerd zijn op sambal of ketjap.
Naar de gebruikte soort vlees worden verschillende soorten saté onderscheiden.

De bekendste zijn:
saté babi (sate babi - varken)
saté ajam (sate ayam - kip)
saté kambing (sate kambing - geit)
saté udang (sate udang - garnaal)

Ook streken en steden hebben hun eigen saté-varianten.

De bekendste zijn:
saté Betawi (Jakarta)
saté Blora (Midden-Java)
saté Madura of Madoera
saté Padang
nonya saté (Singapore en Maleisië, varkenssaté geserveerd met twee sauzen: verse ananassaus en pindasaus

Voor saté babi worden de blokjes veelal uit een schouderkarbonade gesneden. Kipfilet is uitermate geschikt voor saté ajam. In Indonesië maakt men ook gebruik van andere stukken vlees van varken, kip of geit (zelfs het vet). Voor saté Padang wordt rundvlees gebruikt, bijvoorbeeld uit riblappen.

In Indonesië wordt saté vaak langs de kant van de weg bereid en verkocht. Saté babi (varken) vindt men vooral op Bali en in (stads)wijken waar vooral (christelijke) etnische Chinezen wonen. Saté is een van de vele Indonesische gerechten die via de koloniale banden populair zijn geworden in Nederland.

"In Nederland bestaat een portie saté uit slechts drie stokjes met daaraan gefrituurde of gebakken hompen vlees en opgediend met al dan niet warm stokbrood, wat groene blaadjes voor het gezonde uiterlijk, wortel of een andere salade en het geheel uiteraard bedekt met een dikke laag pindasaus, dat zich zo heerlijk van het bord laat vegen met stokbrood. 

Op een warme zomeravond, wordt er nog wel eens tijdens de B.B.Q. in achtertuintjes iets gemaakt wat op echte saté lijkt, doordat de manier van roosteren overeenkomt. Maar aangezien er bij dit barbecueën veelal rijkelijk alcoholhoudend vocht vloeit, lijkt dit gebeuren vaak meer op een crematie, opgefleurd met pindasaus"


-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Recept: Saté lilit (Balinese vissaté)

Ingrediënten: 

250 gr. visfilet

250 gr. garnalen (rauw)

5 rawits

1 st. kunyit van ca. 3 cm. (of 1 theelepel poeder) en 3 blaadjes djeruk perut

2 theel. zwarte peper

zout naar smaak

100 gr. geraspte kokos

3 eetl. gesmolten gula djawa

platte satépennen

Bereiding:

Hak de vis en de garnalen fijn. Verwijder de steeltjes en desgewenst de zaadjes van de rawits, schil de kunyit. Snij rawits en de kunyit grof en wrijf ze in een cobek (vijzel) fijn tot een pasta en meng er de peper en zoutnaar smaak door. Snij de djeruk purut ragfijn. Vermeng het vismengsel met de kruidenpasta, de geraspte kokos en de gula djawa tot een compact deegmengsel. Vorm hiervan langwerpige balletjes(ca. 1 eetlepel) en kneed ze om de satépennen. Rooster het daarna boven een houtskoolvuurtje rondom gaar en lichtbruin (ong. 5 minuten). Kan natuurlijk ook gewoon onder de gril/oven in de keuken.

Idee: Serveer de saté met witte rijst (nasi putih), en lotek (gemengde groente met pinda dressing) of gado gado

Recept: Saté lemak (spek)

Deze saté is niet zo bekend en is gemaakt van heerlijke stukjes, gemarineerd, spek.

Ingrediënten:

1 kg. spek zonder zwoerd of een stukje buikspek

1 grote gesnipperde ui

1 grote teen knoflook

1 theel.. ketoembar

1/2  theel. laos

2 theel. rietsuiker of een stukje gula djawa

1 theel. sambal (echt pedis??...2 theel sambal oelek)

zout

peper

2 eetl. ketjap manis.

Houten satéstokjes (laat de stokjes minstens 2 uur in het water liggen dan verbranden ze niet zo snel op de BBQ).

Bereiding:

Vlees in niet al te grote stukken snijden. Zout en peper doe je over het vlees, doe alle andere ingrediënten in een kom en goed mengen met de ketjap.

Hierna doe je alles bij het spek en weer goed mengen. Laat dit minstens een halve dag maar liever 1 nachtje in het vlees intrekken .

Spek aan de stokjes rijgen. Daarna op gloeiend houtskool rustig roosteren. Kan natuurlijk ook eventueel onder de grill in de oven.

Recept: Saté kambing (lamsvlees)

In Indonesië wordt deze saté gemaakt van geitenvlees. Wij gebruiken meestal lamsvlees. Sate Kambing is heerlijk met witte rijst maar ik zelf vind deze saté het lekkerste, met lontong. Natuurlijk met lekkere koude blokjes lontong.

Maar eigenlijk: ....heet saté van geitenvlees; saté kambing. Wordt het van lamsvlees gemaakt, dan heet deze saté "Sate Domba".

Ingrediënten: 

1 kg lamsvlees of "geitenvlees"

3 theel. asem (tamarinde)

1 theel. limoensap

4 lombokjes

6 sjalotjes

3 teentjes knoflook

4 kemirie nootjes

125 gr drooggebakken geraspte kokos

1 stukje gula djawa of 1 grote eetl bruine rietsuiker

1 theel. grof zeezout (uit zo'n molentje)

2 theel. ketoembar poeder

1/2 theel. djinten poeder

1 stukje gember van ca. 1 cm

1/2 theel. trassi (of een half blokje)

1 eetl. ketjap manis

Bereiding:

Maak van het lamsvlees mooie blokjes van ong. 1cm. x 1 cm. Maak bovenstaande ingrediënten zeer klein in een blender of stamp ze zeer fijn in een tjobek. Voeg de ketjap manis en de tamarindesap/ limoensap bij de fijn gemaakte ingrediënten.

Goed roeren en smeer de stukjes vlees in met deze marinade. Laat het vlees tenminste een uurtje intrekken maar liever wat langer.

Rijg het vlees aan satéstokjes (wel van te voren in het water leggen) en bak de saté boven een houtskoolvuurtje of onder de grill mooi bruin en gaar. Draai ze wel af en toe om zodat ze gelijkmatig gaar worden.

Serveer deze heerlijke saté met ketjap- saus of met een beetje hete (pedis), saté -saus.