In Indonesië wordt het kunyit of kunir genoemd.

In Indonesie wordt het kunyit of kunir genoemd. Andere benamingen zijn o.a. koenjit, kurkuma, geelwortel, E100, Indiase saffraan, turmeric / curcuma (EN), haldi (India), Kha min (Thailand), Nghệ (Vietnam)

Kunyit ook wel koenjit, kurkuma of geelwortel genoemd is de wortelstok van de tropische plant Curcuma Longa en is familie van de gember. Het plantje wordt ongeveer een meter hoog. De aftakkingen van de wortelstok van deze plant worden geoogst, gestoomd, geschild en vervolgens vermalen. Het poeder dat zo verkregen wordt is zeer gewild. Het merendeel van de kunyit-oogst komt uit India en wordt ook weer in India afgezet. Wereldwijd wordt kunyit niet alleen gebruikt als specerij, maar, als je het nog niet wist, ook voor het kleuren van stoffen voor kleding, printerinkt of als kleurstof voor voedsel zoals mosterd, piccalilly en kaas.

Wanneer kunyit als toevoeging is gebruikt wordt de code E100 vermeld op de verpakking. Kunyit wordt veel gebruikt in Indiase curry’s, Indonesische rendangs en in andere gerechten uit Zuid-Azië. Kunyit heeft een milde smaak die aan gember en mosterd doet denken.

De smaak is een beetje bitter, gember, mosterd- en aarde-achtig, vooral in poedervorm. Gebruik kunyit naar wens. De smaak is mild en zal niet snel overheersen. Kunyit wordt niet alleen gebruikt voor de smaak maar vooral ook voor de gele kleur. De wortel is feloranje maar het kleurt gerechten geel. Bijvoorbeeld in kerriemengsels, piccalilli en zelfs margarine. Het wordt ook wel gebruikt om het veel duurdere saffraan te vervangen, vandaar de naam “Indiase saffraan”. Naast de toepassing als kleur- en smaakstof wordt ook onderzocht of kunyit een geneeskundige werking heeft. Zo zou het een positieve werking kunnen hebben bij het voorkomen van Alzheimer en artritis. De werkzame stof in kunyit is curcumine. Door de antiseptische werking wordt kunyit in India traditioneel gebruikt bij het verzorgen van wonden.

De wortel in schijfjes meestoven in curries, mee fijnmalen in boemboe (bumbu) en currypasta of fijn raspen op een rasp. Voor het kleuren van bijvoorbeeld “nasi kuning” wordt koenjit eerst geraspt en daarna uitgeknepen. De geeloranje kleur is onmisbaar in veel Indiase gerechten en wordt bijvoorbeeld ook gebruikt om rijst tegelijkertijd te kruiden en een prachtige, diepgele kleur te geven.

Kunyit geeft niet alleen kleur af aan gerechten, maar ook aan gereedschap en vingers en is vaak moeilijk of niet te verwijderen en omdat het zo ontzettend vlekt (plastic handschoentje zijn geen overbodige luxen) is kunyit-poeder toch wel erg makkelijk. Meestal is een half theelepeltje poeder al genoeg in een recept.

Verse kunyit kun je wel een tijdje bewaren in de koelkast. Invriezen kan ook. 

Maak er ‘ns een lekker potje thee van. Voor 3 kopjes thee heb je nodig:

750 ml water

15 gram verse kunyitwortel

schil van 1/4 citroen

1 tl honing

Bereidingswijze:

Breng het water aan de kook in een pan met deksel. Laat hierin de wortel 15 minuten zachtjes koken. Voeg dan de citroenschil toe en laat nog 10 minuten koken.

Schenk de thee in een kopje en roer er een theelepel honing doorheen.

Trouwens; kunyit bevat gezonde voedingsstoffen zoals eiwitten, koolhydraten, vitaminen B6, B12, C, E en K. Ook bevat het curcumine, ijzer en magnesium. Het werkt maagzuur tegen en het kan ontstekingsremmend werken.

Als je kunyit op kleding of textiel knoeit geeft het felgele vlekken. Als de vlek eenmaal is opgedroogd krijg je het er haast niet meer uit. Maar als je er snel bij bent kun je de schade beperken of de vlek zelfs helemaal verwijderen door een absorberend poeder (zoals bloem, maïsmeel of zuiveringszout) op de vlek te strooien en dit in te laten trekken. Wacht een paar minuten, dan zie je dat het poeder de vloeistof gaat absorberen, waarna je het weg kunt vegen.