Gula Djawa
Gula djawa
verscheen in de jaren zestig in ons land, met de opkomst van de toko, de
aanvankelijk vooral op de Indonesische keuken georiënteerde winkel. Een
palmsuiker in de vorm van harde blokjes, omrand met bamboeblad.
Gula djawa is
weliswaar palmsuiker, maar niet alle palmsuiker is gula djawa, en zoals gula
djawa afkomstig van de Palmyra- of suikerpalm. In Indonesië kent men
verscheidene gula's, waarvan sommige naar de palmsoort zijn vernoemd, andere
naar de streek waar ze vandaan komen, zoals de Gula djawa van het het eiland
Java komt en Gula bali van het eiland Bali. De verzamelnaam voor al deze
Indonesische suikers is Gulah merah (letterlijk vertaald: palmsuiker).
De vaste vorm
van gula djawa duidt er al op dat we niet met gekristalliseerde suiker te
maken. Gula djawa is dan ook wat heet, een rauwe suiker. Dat is een suiker die
gemaakt is door de nectar van een palmboom in te dampen tot jaggery zonder de
waardevolle vitamines te verliezen. Rauwe suiker wordt behalve van palmnectar
ook van suikerriet gemaakt. Gula djawa
is er in beide soorten, gemaakt van palmnectar en gemaakt van rietsuiker.
De nog
vloeibare jaggery wordt in Indonesië in verschillende vormen op de markt
gebracht. Behalve de karakteristieke schijfjes in bamboeblad, zijn er de bolsegmenten
die men maakt in halfronde vormen, zoals halve kokosnoten, die men Gula mangkok
noemt. Gula van de nipa-palm (gula apong) wordt meestal als een dikke siroop in
zakjes verpakt aangeboden, terwijl gula kabong van de Arengpalm in puntige vorm
wordt aangeboden, vaak met zijn tweeën samengebonden in bamboeblad.
Gula djawa van
palmnectar heeft van nature een hoog gehalte aan mineraal zout, waardoor de
smaak veel diepte krijgt. Het wordt gemaakt van het sap van de bloesem van de
Palmyra (Borassus flabellifer), één van de belangrijkste nectar-producerende
bomen. Door de
bloemstrengen bijeen te binden tot een kolf, ontstaat de tap waaruit dit sap
wordt gewonnen.
Een van de
redenen dat palmsuiker aan populariteit wint is de overtuiging dat het
voedzamer is dan geraffineerde witte suiker. Er wordt ook beweerd dat het
verschillende voordelen voor de gezondheid heeft.
Sommige
gemeenschappelijke gezondheidsclaims omvatten verbeterde spijsvertering
gezondheid, preventie van bloedarmoede, lever ontgifting en verbeterde immuun
functie.
De schijfjes Gula
Djawa worden nadat, eventueel, de bamboe verwijderd is, geschaafd of geraspt,
bijvoorbeeld om in de cobek/vijzel met kruiden fijn te wrijven. Ook kan een
stuk worden afgebroken om voor gebruik in vloeistof op te lossen.
