Lekker zelf sambal maken

De sambalans behoren tot de bijgerechten; ze worden geserveerd bij de hoofdgerechten. 
De sambal oelek (ulek) kan beschouwd worden als de basis van de verschillende erna beschreven sambals. U zult af en toe bij de bereiding van de sambals tegenkomen, dat de Spaanse pepers fijngewreven moeten worden. Dat gaat gemakkelijker als u de pepers eerst poft of even in heet water legt.

Een echte sambal krijgt men door de lombok in zijn geheel met zaad en al te gebruiken. De gerechten worden al dadelijk belangrijk minder scherp wanneer men dit zaad verwijdert door de opengesneden lombok even onder de kraan af te spoelen na de zaadjes met een scherp mesje te hebben losgesneden.

En tenslotte -maar dat is voor de bangerds- kan men de sambal "vervalsen" met er een theelepel tomatenpuree er aan toe te voegen.

Sambal ulek (oelek)

Ingrediënten:
20 verse lomboks (Spaanse rode pepers) en 1/2 tl zout

Bereiding:

Was de Spaanse pepers. Wrijf ze met het zout op de tjobek tot een brij. U kunt ze ook fijnmalen in een vleesmolen. Als u deze sambal in een schoongewassen, goed afsluitbaar potje in de koelkast zet, kan de sambal oelek vrij lang bewaard worden.
Tip: Ik zelf bak bovenstaande altijd heel eventjes aan. Is best wel lekkerder.Sambal badjak

Ingrediënten:

1 ui
1 eetl. trassiewater
1 eetl. asemwater
1 flinke teen knoflook
(klapper)olie
1 eetl. gula djawa
5 kemiries
1 theel. sereh
5 lomboks
1 theel.l laos
1 theel. zout
schil van 2 citroenen
2 salambladeren en 2 theel. ketjap manis

Bereiding:

Pof de kemiries en snijd ze met de ui en de knoflook zeer fijn. Vermeng ze met de gula djawa en de overige kruiden, behalve lomboks en de bladeren. Bak dit mengsel in de olie bruin. Snijd de lomboks zeer fijn en doe ze met zout, trassie- en asemwater, een beetje ketjap, citroenschillen en bladeren bij het gebakken mengsel. Laat alles even smoren. Voeg, als het mengsel te droog wordt, 1 eetlepel water toe. In plaats van kemiries kunt u ook 30 tot 40 stuks katjang goreng (gebrande pinda's) gebruiken.

Sambal tomat

Ingrediënten:

5 rijpe tomaten
1 ui
1 theel. nootmuskaat
1 theel. peper
5 grote lomboks
¼ kopje azijn
zout

Bereiding:
Snijd de tomaten fijn. Braad de gestampte ui met de nootmuskaat, peper en de lombok. Voeg de azijn en de tomaten toe en laat het geheel opkoken tot een dikke saus.

Sambal trassie

Ingrediënten:
ca. 40 grote rode lomboks (Spaanse pepers)
2 grote uien
2 theel. trassie
½ theel. zout

Bereiding:

Vermeng de fijngesneden pepers met de trassie en bak ze in olie aan. Voeg aan dit mengsel de fijngesnipperde uien en het zout toe. Laat het geheel goed doorbakken. Maak het minder pittig met een klein lepeltje tomatenpuree. 
Sambal petehEen heerlijke sambal met petehbonen. 
Echt een sambal voor de liefhebber.

Ingrediënten:

100 gr. petehbonen
200 gr. verse gepelde garnalen
1 serehstengel, gekneusd
1 theel. trassi
1 eetl. water
1 theel. asem (siroop)
1 eetl. water
1/8 blok santen (kokos crème)
olie
5 rode lomboks
1 cm laos
3 sjalotjes
5 teentjes knoflook
zout naar smaak

Bereiding:

Maal de ingrediënten voor de boemboe fijn tot een mooie, gladde pasta. Meng de asem met het water en doe dit ook met de trassi. Verhit in een wadjan de olie en fruit hierin de boemboe met de sereh. Voeg dan het trassiwater, het asemwater, de petehbonen en de garnalen toe en kook dit mengsel in ongeveer 1 minuutje. Vervolgens de santen erin smelten en zachtjes laten koken. De sambal is klaar als de olie (van de santen) boven komt drijven.