Alles over tjendol: dat gekke Aziatische dessertdrankje (en recept)

Misschien ken je tjendol (ook wel cendol) wel als dat zoete Indonesische drankje met die gekke groene jellysliertjes. En hoewel dat niet fout is, is tjendol ook veel méér dan dat.

Tjendol is in de eerste plaats een dessert, populair in verschillende regio’s in Zuid-Oost Azië. Het dessert wordt na de maaltijd ijskoud geserveerd, bedoeld als verfrissing. En reis je door Zuid-Oost Azië, dan is de kans groot dat je tjendol tegenkomt bij streetfoodkraampjes.

Afijn waar komt die groene kleur eigenlijk vandaan? En welke ingrediënten gaan er verder nog in? De groene kleur ontstaat door de groene jellysliertjes. Die worden gemaakt van rijstebloem en maïzena en worden vervolgens gekleurd met groene kleurstof. Bij de jellysliertjes gaan ook nog eens kokosmelk, gula djawa (palmsuiker) en pandan als smaakmaker.

Zoals we eerder stelden is tjendol populair in verschillende uithoeken van Zuid-Oost Azië. Hierdoor zijn verschillende variaties op de zoetigheid ontstaan.

Zo is het gebruikelijk om tjendol in Singapore met durian of vanille-ijs te eten terwijl de tjendol in Indonesië erom bekend staat de meest felgroene kleur te hebben.

In Thailand serveren ze’t dan weer met wit brood er doorheen en in Maleisië doen ze tjendol in een typisch kommetje, waar naast kokosmelk ook geschaafd ijs en rode bonen bijgaan.

Tjendol en zijn geschiedenis

Waar tjendol precies voor het eerst gedronken werd, is niet helemaal duidelijk. Sommige beweren dat men het drankje voor het eerst op het Indonesische eiland Java dronk (waar het toen nog de naam dawet had). De oudste bron uit Java waarin dawet wordt vermeld, dateert van de 12de (!) eeuw. Dat het drankje al eeuwenoud blijkt te zijn, heeft alles te maken met de rijstlandbouw in de contreien. De jelliesliertjes worden namelijk gemaakt van de traditionele landbouwproducten uit het eiland. Dat was in de 12de eeuw al zo, en is tot op heden niet veranderd.

Toch zijn het vooral de Maleisiërs die claimen dat zij het dessert in het leven hebben geroepen. Toen tjendol vorig jaar opgenomen werd in CNN’s lijst van 50 beste desserts ter wereld, gaf CNN (wellicht verkeerdelijk) aan dat het een Singaporees dessert ging. Daar reageerden de Maleisiërs massaal op.

Dat het drankje erg serieus wordt genomen, is door het voorbeeld hierboven al duidelijk. Zo serieus zelfs dat tjendol in de hedendaagse Indonesische cultuur ingezet wordt als online rating systeem. Wanneer een online post interessant genoeg is, reageren anderen met één of meerdere groene komma’s, die een glaasje tjendol vertegenwoordigen.

Daarnaast is ook Barack Obama fan van het dessert. In 2017 bezocht hij Indonesië en maakte hij aan de wereld bekend hoe lekker hij tjendol (en satay, tempeh en nasi goreng) wel niet vind.

Tja, en als Obama het zegt, dan zal dat vast ook wel zo zijn, toch?

Recept Cendol:

Om de Tjendol te zoeten, wordt een suikersiroop gemaakt van bruine basterdsuiker of gula djawa. Bruine basterdsuiker is hiervoor uitermate geschikt door zijn aangename karamelsmaak. Ook wordt kristalsuiker voor een lekkere smaak toegevoegd aan de tjendol sliertjes.

Ingredienten:

Voor de siroop: 100 g bruine basterdsuiker of gula djawa

Voor de tjendol:

100 gr rijstebloem

1 eetl. maïzena

zout

3 eetl. kristalsuiker

natuurlijke levensmiddelenkleurstof (rood en/of groen)

Voor de drank:

ijsblokjes

ca. 8 dl romige kokosmelk (blik of pakjes)

Bereiding:

Breng voor de siroop de basterdsuiker of de gula djawa met 1 dl water aan de kook. Roer tot de suiker is opgelost en kook nog 3 minuten. Laat afkoelen.

Meng voor de tjendol de rijstebloem met de maïzena, het zout, de 3 eetlepels kristalsuiker in een pan. Roer er 0,5 liter koud water beetje bij beetje door. Voeg een paar druppels kleurstof toe. Breng het op een matig vuur al roerende aan de kook. Draai het vuur laag en laat de dikke "pap" (nog steeds roerend) in een paar minuten zachtjes gaar worden.

Vul een diepe schaal voor de helft met koud water en wat ijsblokjes. Zet een vergiet op de schaal zo dat deze net in het water hangt. Druk de warme paplepel voor lepel door het vergiet, zodat sliertjes pap "tjendol" in het koude water vallen.

Schep de tjendol direct in 4 grote glazen, vul de glazen met ijsblokjes. Schenk de basterdsuikersiroop en de kokosmelk erover en geef er grote lepels bij om alles door elkaar te roeren.

Opm: Voor een andere smaak en een andere kleur kunt u in plaats van gula djawa siroop.. rozensiroop (rose kleur) of pandansiroop hard groene kleur) gebruiken. Beide zijn gewoon in de toko verkrijgbaar.